رکوردهای تاریخی بورس تا کی ادامه می‌یابد؟

به گزارش «اخبار بانک»، بارقه این امید همزمان با تفاهم سیاسی ایران با قدرت‌های غربی بر سر میز مذاکرات سریالی هسته‌ای شکل جدی تری به خود گرفت و باعث شد تا اعتماد سرمایه گذاران خسته از ۱۵ ماه رکود نحس دوباره به تالار شیشه ای بازگردد.

حالا بازار سهام با اطمینان بالاتری به حل موضوع هسته ای ایران با غرب می‌نگرد و با حساب و کتاب بیشتری به استقبال چشم انداز جدید بازار سرمایه در افق پس از توافق جامع هسته ای و به دنبال آن برچیده شدن تحریم‌های اقتصادی می رود.

این انتظار اکنون پیشاپیش شروع دور آخر مذاکرات هسته ای تا موعد اوایل تیر ماه امسال به افزایش انتظارات آتی سهامداران صبور و در عین حال، سرمایه گذاران تازه ورود بازار سهام انجامیده است.

در حالی که تا این جای کار، ایران و پنج کشور عضو شورای امنیت به علاوه کشور آلمان بر سر مجموعه ای از راه حل‌هایی که می تواند به تفاهم جامع فنی در موعد مقرر بیانجامد، به تفاهم سیاسی دست یافته اند اما معامله گران بازار سرمایه با این دید که ریسک تحریم از این پس برای شرکت‌های بورسی موضوعی تمام شده تلقی می شود، به سرعت در حال بازگشت به دوران رونق از دست رفته خود در پیش از شروع سال قبل هستند.

درباره اینکه چرا توافق سیاسی و تلاش مذاکره کنندگان برای یافتن راه حل های برون رفت از بن بست های موجود در گفتگوهای هسته ای تا این حد برای بازار سرمایه اهمیت یافته، باید گفت انتظار روانی سهامداران خسته از افت‌های پی در پی قیمت سهام از بهبود نماگرهای بورس و اقتصاد در افق پس از توافق هسته ای با غرب و البته کاهش تحریم ها اصلی ترین دلیل واکنش مثبت توام با هیجان بورس است.

در این میان، بازار سرمایه به عنوان ویترین تولید و صنعت کشور با آرایش واقعی تری از صورت های مالی شرکت ها و صنایعی روبرو خواهد بود که با بکارگیری ظرفیت کامل تولید، رشد سود عملیاتی را مبنای مشارکت حقیقی سرمایه گذاران در اقتصاد کشور قرار داده اند.

از سویی دیگر دولت در مواجهه با افق پس از توافق جامع مذاکرات هسته ای به تعدیل نرخ سود و سپرده بانکی و از طرفی اصلاح مدیریت ارزی کشور فکر خواهد کرد تا علاوه بر تقویت تولید برای خروج از رکود غیر تورمی از سرازیر شدن کالای وارداتی در بازار داخلی جلوگیری و امکان صادرات کالاها و خدمات ایرانی با افزایش مزیت نسبی آنها را فراهم آورد.

درس گرفتن از گذشته

با این همه بازار سرمایه خوب می داند که تکرار تجربه های گذشته می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. فعالان و سرمایه گذاران بورس با درس گرفتن از فراز و فرودهای بازار سهام یاد گرفته اند که عبور بی پروای انتظارات آتی از واقعیت های اقتصادی می تواند به شکل گیری بازاری بی تعادل و یک شبه بیانجامد که با دامن زدن به رانت و بی عدالتی دوباره به خروج اعتماد گریزپای سهامداران منتهی شود.

قدر مسلم هنوز پایانی بر همه دغدغه های بازار سرمایه نمی توان متصور شد، چرا که موضوع توافق نهایی و اصلی ایران با غرب در ۱۱ تیرماه امسال از اهمیت بیشتری نسبت به توافق سیاسی کنونی برخوردار است، بنابراین انتظار می رود بازار سرمایه به لحاظ روانی همچنان در شرایط انتظار و گمانه‌زنی ، دستکم تا دو ماه و نیم آینده فرو رود.

تداوم حبس نقدینگی و تیره شدن رونق

حافظ عزیزی نقش کارشناس بازار سرمایه در این باره ضمن پیش بینی چشم انداز بازار سرمایه و انتظارات تحقق نیافته در اقتصاد ایران می گوید: فارغ از موضوع خلاص شدن بازار سرمایه از ریسک‌های بیرونی بیش از هر چیز، شرکت‌ها و صنایع بزرگ بورسی با بودجه انقباضی دولت برای سیاست‌های مالی در سال ۱۳۹۴ مواجه هستند. این موضوع چندان خوشایند نیست چرا که تداوم حبس نقدینگی و تیره شدن رونق در کارخانجات صنعتی و خدماتی را نوید می دهد.

از سویی دیگر، بازار سرمایه در انتظار بررسی موضوع نرخ سود سپرده و تسهیلات بانکی در سال جدید خواهد ماند، چراکه با توجه به تورم حدود ۱۶ درصدی سال گذشته ، کاهش نرخ سود بانکی بدیهی خواهد بود که می تواند در صورت تحقق به نفع بازار سرمایه با سرازیر شدن منابع پولی بانک ها به سمت این بازار تمام می شود. به تبع این موضوع حجم روزانه معاملات با افزایش و شادابی روز افزونی روبرو خواهد شد.

استقبال از تک نرخی کردن ارز

این تحلیلگر بازار سرمایه با پیش بینی افق روشن بورس در سال جاری، عنوان کرد: سیاست تک نرخی شدن ارز در شرایطی که تحریم ها به سمت لغو شدن پیش می روند، بهترین اقدامی است که بانک مرکزی می تواند از فرصت کنونی استفاده و آنرا به تدریج به کار بندد.

در بازار ارز اگر چه هیجان روانی تفاهم اخیر ایران و غرب درباره فعالیت‌های هسته ای کشور به ریزش قیمت‌ها منجر شود، در نگاه نخست به زیان سوآوری شرکت‌های صادرات محور بورس تمام خواهد شد؛ شرکت های بزرگی که ۷۰ درصد ارزش بازار سهام کشور را به خود اختصاص داده اند و اغلب صادر کننده مواد خام و کالاهای پایه به بازارهای خارجی هستند.

در این زمینه گرچه می توان در صورت کاهش نرخ دلار در بازار ارز افت درآمدهای این شرکت‌ها را می توان تصور کرد اما با کنار رفتن محدودیت‌های ناشی از تحولات بین المللی و بکار گیری ظرفیت کامل تولید و فروش در کنار کاهش هزینه حمل و نقل علاوه بر روان شدن داد و ستد های بین المللی به جبران کسری درامد های ارزی از محل رشد درآمد های عملیاتی امید وار بود. این اتفاق در میان مدت و بلند مدت براحتی در دسترس بوده و افق سرمایه گذاری در سطح کلان کشور را پس از توافق جامع هسته ای و لغو تحریم های اقتصادی می توان انتظار داشت.

انتظار رشد ۲۵ درصدی ارزش کل معاملات

وی در ادامه از تعدیل نسبت قیمت بر درآمدی کل بازار سهام از بابت توافق جامعه هسته ای سخن گفت و افزود: بازار سهام مکانی برای خرید و فروش آینده است، بنابراین پیش از وقوع رخ دادها یا به اصطلاح پیش‌خور کردن قیمت‌های انتظاری به استقبال نتایج مثبت یا منفی آنها بر سودآوری شرکت‌ها می رود.

از این رو در حال حاضر بازار سهام از بابت توافق هسته ای و به دنبال آن رفع تحریم ها می تواند تا دو واحد بیشتر به خود "پی" بر "ای" (P/E) بگیرد. با احتساب این نسبت می توان انتظار رشد ۲۵ درصدی ارزش کل معاملات را داشت.

هیجان‌ها کی فروکش می‌کند؟

به گفته عزیزی، پس از مذاکرات اغلب نمادهای معاملاتی شرکت های بزرگ بورس با صف‌های خرید میلیونی مواجه شده اند و این در حالی است که در چنین بازار هیجانی و تشنه خرید سهام به شدت به کارگیری ابزارها و مکانیسم های متعادل کننده از سوی متولیان بازار سرمایه احساس می شود. بازار سرمایه ایران به شدت با رفتار احساسی مواجه بوده و نشان داده که در روندهای صعودی با هیجان مثبت و در روندهای نزولی با وحشت زدگی بی منطقی مواجه می شود. در حال حاضر انتظار می رود که پس از رشد ۲۵ درصدی ارزش معاملات بازار سهام ، هیجان‌های موجود فروکش کنند.

استراتژی مشخص برای عرضه های سهام

این کارشناس بازار سرمایه در برابر این پرسش که متولیان بازار سرمایه و سازمان خصوصی سازی چگونه می توانند با تبیین استراتژی مشخص برای عرضه های سهام ، به تقویت اعتماد سرمایه گذاران بورس کمک کنند ؟ پاسخ داد: باید متولیان و ذینفعان بزرگ بازار سهام فارغ از رفتار هیجانی همواره به دنبال ایجاد تعادل منطقی در عرضه و تقاضای طبیعی بازار سهام باشند. در اوایل آغاز رکود بازار این سازمان خصوصی سازی بود که با عرضه های خرد بی مهابا و یا در قیمت های اشباع سهام به نوعی در تداوم فرسایشی شدن روند بورس کمک کرد. در حال حاضر صندوق های بازار گردان همچون صندوق توسعه و صندوق پاداش سهامداری با هدف ایجاد تعادل در روند بازار راه اندازی و بکار گرفته شده اند و باید همواره موضوع نقد شوندگی و تنظیم رفتارهای هیجانی و یا شوک دهنده بازار سرمایه را در دستور کار خود قرار دهند.

به اعتقاد عزیزی، در بازار سرمایه ایران صنایع ارزنده ای همچون خودرویی ها،بانک ها، حمل و نقل و گروه پالایش ونفت از جمله ارزنده ترین صنایع بورسی در سال جاری به حساب می آیند که به لحاظ بنیادی می توانند حرفی برای گفتن داشته باشند. در عین حال، در گروه خودرو باید به دنیال سودآور ترین شرکت ها بود.

در ادامه مهدی حاجی وند دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز گفت: انتظار برای حذف ریسک‌های بیرونی از متغیرهای سیستماتیک بازار یکی از خوشایندترین خبرهایی است که می تواند برای بازار سهام کمک کننده افت‌های از دست رفته گذشته باشد.

اعتماد به بازار سرمایه بازگشت؟

وی با تاکید بر لزوم بهره گیری از دانش و تحلیل برای ورود به بازار سهام ، از آن به عنوان شرط اصلی کسب منفعت در داد و ستد سهام نام برد و گفت: در شرایطی که بازار سهام دوباره با بازگشت اعتماد سرمایه گذاران پس از تحمل یک دوره رکود طاقت فرسا روبرو شده می بایست برای رفتار معامله گری در بازار بویژه برای متولیان بزرگ آن از جمله سازمان خصوصی سازی دیالوگی جدید و به دور از هیجان کاذب تعریف کرد.

در کمال تعجب تعریف امروز سازمان خصوصی سازی مساوی شده با عرضه های خرد سهام در حالی که فلسفه عرضه های خرد و بلوک سهام در قوانین و دستورالعمل های موجود تبیین شده است.

در حال حاضر بورس تشنه خرید سهام است و برای رفع این تشنگی نباید آنچنان عمل کرد که به قیمت ورم کردن شکم آن تمام شود. رفتار متولیان بازار سرمایه همواره باید از تعادل لازم برخوردار بوده و از قفل شدن طرف عرضه و تقاضا جلوگیری کند.

به باور این کارشناس، رخدادهای آنی و زودگذر بازار سرمایه نمی تواند مبنای دقیقی برای ارزنده بودن سهام همه شرکت‌های بورسی قرار بگیرد. انتظار برای برچیده شدن تحریم ها می تواند در کوتاه مدت به شکل گیری هیجان مثبت در کل بازار سرمایه بیانجامد اما در میان مدت و بلندمدت باید منتظر بودکه تاثیر برچیده شدن تحریم‌ها تا چه حد بر روی کدام صنایع منافع بیشتری در بردارد؛ به ویژه آنکه این موضوع در بودجه های برآوردی سال ۱۳۹۵ شرکت‌ها نمود بیشتری دارد.

پر بازده ترین صنایع بورسی

وی با انتقاد از رفتار حقوقی ها در کسب منافع کوتاه مدت، عنوان کرد: در حالی که همواره از سهامداران اصلی و یا به اصطلاح حقوقی های بازار سهام انتظار بازار گردانی سهام می رود اما به نظر می رسد حقیقی ها برای ایفای این نقش از خود دلسوزی و همت بیشتری نشان داده اند. بازار سرمایه بازاری حرفه ای و نیازمند مطالعه بوده و برای پررنگ تر کردن نقش آن در اقتصاد از طریق ارتقای فرهنگ سهامداری در کشور سهم مردم را از این بازار افزایش داد به گونه ای که در نهایت بازار پول در خدمت بازار سرمایه قرار بگیرد.

به گفته حاجی وند، پر بازده ترین صنایع بورسی در سال ۱۳۹۴ براساس دیدگاه بلندمدت صنعت بانکداری و سپس صنعت دارو،برق،پالایش و پتروشیمی و حمل و نقل خواهد بود.

شکل گیری صف‌های میلیونی در بازار سرمایه

کارشناس دیگری نیز در اظهار نظری جالب توجه ضمن بررسی شرایط کنونی بازار سهام ، معتقد است: قفل شدن عرضه و تقاضا با شکل گیری صف‌های میلیونی در روزهای اخیر برای بازار سرمایه امروز طبیعی است چرا که بازار سهام پیشتر در سوم آذرماه پارسال انتظار تفاهم ایران با غرب بر سر مذاکرات هسته ای و لغو تحریم ها را داشت و پی بر ای بالایی را برای آن پیشخور کرده بود.

علی مهرپور با بیان اینکه قیمت سهام در بازار کنونی نسبت به سوم آذر ماه پارسال دستکم ۱۵ درصد پایین تر معامله می شود، عنوان کرد: وقتی سال گذشته انتظارات بازار از بابت مذاکرات هسته ای محقق نشد ریزش قیمت‌ها در کلیت بازار تا حدود ۱۵ درصد نیز ریزش کرد. از این رو شوک مثبت بازار برای جبران بازدهی از دست رفته کاملاً طبیعی است، چراکه قیمت‌ها باید سوم آذر ماه پارسال دست یابند، این در حالی است که به لحاظ زمانی بازار در دوره ای قرار دارد که تا فصل مجامع شرکت ها با فرصت کوتاهی روبرو است . به لحاظ تاریخی بازار سهام برای تعدیل نسبت قیمت بر درآمدی سهم و ارزنگی آن همواره قیمت آنرا در موعد برگزاری مجمع محاسبه می کند.

وی افزود: در سال گذشته اغلب حقوقی ها در بررسی تاثیر روند مذاکرات هسته ای به اشتباه عدم توافق را پیش بینی کردند که به تبع آن، افزایش عرضه سهام و ریزش شدید قیمت‌ها را در پی داشت؛ هر چند که برای دوره ای کوتاه امید های تازه ای برای بازیابی بازار شکل گرفت.

به باور مهر پور، در حال حاضر با بازگشت امید به بازار سرمایه می توان انتظار داشت که بازار سهام برای سرمایه گذاری دوباره حرفی برای گفتن داشته باشد. در حالی که هنوز تاثیر مذاکرات هسته ای و حذف تحریم‌ها بر بازار سرمایه خود را نشان نداده اما می توان انتظار داشت که پس از جبران بازدهی ۱۵ درصدی بازار در سوم آذر ماه پارسال و در عین حال تاثیر مثبت ۵ درصدی قیمت انتظاری سهام در آستانه برگزاری مجمع ، بتوان بازدهی ۲۰ درصدی دیگری را دستکم در یک ماه آینده کسب کرد.

وی ادامه داد: از اواخر اردیبهشت ماه به تدریج خبرهای ضد و نقیض پیشاپیش مرحله نهایی مذاکرات هسته ای در ۱۱ تیرماه به بازار سرمایه نوسان می دهد. در چنین شرایطی انتظار می رود که بازار تا روشن شدن نتیجه مذاکرات در روندی خنثی قرار بگیرد. نکته جالب توجه اینکه در صورت پیش‌خور شدن قیمت‌ها و عبور آن از انتظارات منطقی ، اصلاح قیمتی رخ خواهد داد.

مدیر مالی دانشگاه علوم شناختی، فرصت بوجود آمده تا توافق جامع هسته ای بهترین فرصت برای همگن کردن نرخ ارز مبادله ای با بازار آزاد است، عنوان کرد: بانک مرکزی می تواند در این شرایط با اختلاف حداقل ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ تومانی قیمت‌ها شرایطی را فراهم کند که پس از تیر ماه و برقرار شدن دوباره مبادلات بانکی بین المللی، امکان تک نرخی شدن ارز را فراهم کند. بر این اساس، انتظار می رسد تا زمان تحقق این موضوع نرخ دلار در بازار ازاد در حدود ۳۲۰۰ تومان در نوسان با شد.

وی در برابر این پرسش که ریزش قیمت ارز بر روی صنایع صادرات محور بورس چه تبعاتی در پی خواهد داشت؟ عنوان کرد: با برچیده شدن تحریم‌ها وکاهش انتظاری قیمت ارز می توان پیش بینی کرد که میزان ظرفیت استفاده نشده تولید به مقیاس بالاتری بکار گرفته شود. اگر تولید کننده ای با افزایش ۵ برابری تعداد گردش کالای خود در سال بتواند حاشیه سود ۸ درصدی خود را تا ۴۰ درصد افزایش دهد و از طرفی با کاهش نرخ ارز از هزینه های خود بکاهد با سودآوری مناسبی در صورت های مالی روبرو خواهد بود.

عمده ترین دلیل ریزش نماگرها در ۱۵ ماه گذشته

به باور این کارشناس، بی اعتمادی و عدم اطمینان به افق پیشروی بازار سهام عمده ترین دلیل ریزش نماگرها در ۱۵ ماه گذشته بوده و اکنون بازار سرمایه بازگشت دوباره اعتماد را شاهد است. تاثیر این عامل در بازار از تاثیر مثبت کاهش نرخ سود بانکی نیز فراتر بوده و انتظار می رود طیروزهای جاری بیشترین کد های معاملاتی در ین بازار صادر شوند.

وی همچنین تعدیل نرخ سود بانکی بر بازار سرمایه را ناچیز دانست و گفت: به نظر می رسد بانک مرکزی برای تببین نظام بانکی نرخ سود سپرده و تسهیلات را به شکل نظارت شده در اختیار بانک ها قرار دهد با این فرض که نظارت ها اجازه عبور از قوانین با افزایش سوری نرخ های سود در موسسات مالی و اعتباری را ندهد.

مهرپور، بازار مسکن و مستغلات به عنوان یکی از رقبای بازار سرمایه را همچنان رکودی پیش بینی کرد و افزود: سال ۹۴ برای بازار مسکن سال مصرف کنندگان واقعی و اشخاصی که قصد جابجایی دارند خواهد بود. در این بازار سرمایه گذاران و واسطه ها در اولین فرصت به دنبال نقد شدن دارایی ها و سرازیر کردن آنها به بازار سرمایه خواهند بود. هر چند که به لحاظ چرخه های زمانی می توان در استانه سال ۱۳۹۵ رونق بازار مسکن را انتظار داشت.

در بازار طلا نیز فارغ از موضوع تحریم‌ها و یا درگیری های نظامی در خاورمیانه، باید انتظار ریزش قیمت اونس طلا در بازارهای جهانی حداقل تا ۱۰۵۰ دلار را داشت. این بازار برای سرمایه گذاری افق بلند مدتی نخواهد داشت و نمی تواند به افزایش قیمت‌ها بیانجامد.

کارشناس خبره مالی، تاثیر مذاکرات هسته ای بر اقتصاد ایران را چیزی در حدود۱۰ تا ۲۰ درصد دانست و گفت: در صورت توافق جامع هسته ای در تیرماه امسال می توان انتظار داشت که موجی از فروشندگان کالا و خدمات در برابر خریداران قدعلم کنند اما تاثیر این موضوع دوام چندانی نخواهد داشت و دوباره به نقطه تعادلی خود باز می گردد.

مهرپور با تاکیر بر لزوم صیانت از اعتماد دوباره سرمایه گذاران از سوی متولیان بازار سرمایه، تصریح کرد: یکی از موراد عجیبی که بازار سهام طی روزهای نخست فعالیت بورس در سال جاری شاهد بود سفارش‌های صوری پس از پایان ساعات رسمی فعالیت بازار در سیستم معاملات بود. صف‌های خرید یا فروش غیر واقعی که با شروع ساعت معاولات در روز بعد به یکباره از سیستم معاملات حذف می‌شد و این پیام را به سرمایه گذاران القا می کرد که در تالار شیشه ای رانت وجود دارد. بهتر بود در این زمینه متولی بازار سرمایه به جای اکتفا به توبیخ یا اخطار، کارگزار را مجاب به انجام معامله در روز بعد حداقل براساس قیمت پایانی سهم می کرد تا اعتماد سرمایه گذار خدشه نبیند.
منبع:تابناک