۱۶ رقم روی کارت بانکی چه معنایی دارد؟

چرا شماره کارت بانکی ۱۶ رقم دارد و معنای این اعداد چیست؟
۱۶ رقم روی کارت حاوی اطلاعات مهمی است.

شش رقم اول شماره شناسایی بانک است و مشخص می‌کند که کارت توسط کدام بانک یا موسسه مالی صادر شده است. برنامه نویس‌­ها و موسسه‌­های بانکی با بررسی این ۶ رقم، بانک صادر کننده کارت را تشخیص می­‌دهند. به این شش رقم اصطلاحاً BIN (Bank Identification Number) می‌گویند. این شماره برای بعضی از بانک‌ها به شرح زیر است:
 

نام بانک	BIN	نام بانک	BIN
بانک ملی ایران	۶۰۳۷۹۹	بانک سینا	۶۳۹۳۴۶
بانک سپه	۵۸۹۲۱۰	بانک سرمایه	۶۳۹۶۰۷
بانک آینده	۶۳۶۲۱۴	بانک شهر	۵۰۲۸۰۶
بانک کشاورزی	۶۰۳۷۷۰	بانک دی	۵۰۲۹۳۸
بانک مسکن	۶۲۸۰۲۳	بانک صادرات	۶۰۳۷۶۹
بانک اقتصاد نوین	۶۲۷۴۱۲	بانک ملت	۶۱۰۴۳۳
بانک پارسیان	۶۲۲۱۰۶	بانک تجارت	۶۲۷۳۵۳
بانک پاسارگاد	۵۰۲۲۲۹	بانک رفاه	۵۸۹۴۶۳
بانک سامان	۶۲۱۹۸۶	بانک انصار	۶۲۷۳۸۱

دو رقم بعدی (ارقام ۷ و ۸) معرف کد محصول است که نوع کارت بانکی را مشخص می‌کند. انواع کارت‌های بانکی از قبیل کارت نقدی (کارت­‌های بانکی متصل به حساب) یا کارت ‌پیش‌پرداخت (مانند بن کارت، کارت هدیه و کارت اعتباری)، دارای کد محصول مجزا هستند.

هفت ‌رقم بعد (ارقام ۹ تا ۱۵) معرف شماره سریال کارت بوده که برای هر کارت منحصر به فرد است.

رقم آخر (رقم شانزدهم)Check Digit  یا رقم کنترلی است. این رقم صرفا برای اطمینان از درست وارد کردن ۱۵ رقم ابتدایی به کار می‌­رود. اگر یکی از ارقام شماره سریال اشتباه وارد شده باشد، وجود رقم کنترلی از ارسال وجه به مقصد اشتباه جلوگیری خواهد کرد. این کار از طریق صحت سنجی شماره ۱۶ رقمی انجام می‌­شود.

صحت سنجی شماره ۱۶ رقمی کارت چگونه انجام می‌شود؟
همانطور که اشاره شد، آخرین رقم شماره کارت، رقم کنترلی بوده و به این صورت محاسبه می‌شود: اعداد جایگاه­‌های فرد در عدد ۲ ضرب می‌­شود و اعداد جایگاه­‌های زوج در عدد ۱ ضرب می‌­شوند. حاصل جمع همه اعداد به دست آمده باید مضربی از عدد ۱۰ باشد در غیر این صورت شماره کارت معتبر نیست. در نتیجه به ازای هر ۱۵ رقم ابتدایی، تنها یک رقم کنترلی وجود دارد که شماره کارت را تکمیل نماید. پس وجود این رقم تا حد زیادی باعث جلوگیری از اشتباه در ارسال پول خواهد شد. زیرا اگر شما یک یا چند رقم از شماره کارت مورد نظر را اشتباه وارد کنید، احتمالاً نتیجه نهایی فرمول بالا، مضربی از ۱۰ نخواهد بود.

وجود الگوریتم شماره بانکی چه ضرورتی دارد؟
روزانه میلیون­‌ها تراکنش در شبکه بانکی صورت می‌گیرد. وجود یک فرآیند منظم در تبادلات مالی، برای جلوگیری از اتلاف وقت ضروری است. برای نمونه سیستم بانکی در حین انجام هر تراکنش کارت به کارت، باید مشخصات و نام شخص گیرنده را از میان تمام کارت‌­های بانکی تشخیص دهد. با بررسی ۶ رقم اول، بانک مقصد مشخص شده و در نتیجه اطلاعات مورد نظر تنها در میان کارت‌های همان بانک جستجو می‌شود.